اهمیت استفاده از اندیکاتورها برای بیمارستان چیست؟
اهمیت استفاده از اندیکاتورها برای بیمارستان چیست؟ اندیکاتورها برای مرکزاستریلیزاسیون بیمارستان، یک گزارش ثبت شده محسوب می شوندکه اطمینان میدهد وسایل داخل دستگاه استریل شدهاند.
اندیکاتور ها
نشانگرهایی که مکانیسم عملکرد آنها بر پایه واکنش های شیمیایی در محیط استریل بوده
این نوع اندیکاتور ها معمولاً مایع بوده و میکرو ارگانیسم های زنده ای درون خود دارند. روش استفاده آنها مثل اندیکاتور های شیمیایی بوده لیکن صحت عمل دستگاه پس ازاخذ نتیجه کشت میکرو ارگانیسم های موجود دراندیکاتور از آزمایشگاه حاصل خواهد شد.
انواع درجات فیزیکی و چاپ فرایند اجرا از انواع اندیکاتور های فیزیکی میباشند.
انواع اندیکاتور ها
اندیکاتور فیزیکی
اندیکاتور بیولوژیکی
اندیکاتور شیمیایی
اندیکاتور های شیمیایی
این نوع اندیکاتور ها صرفاً جهت استفاده در خارج بسته های استریل بکار میرود. تغییر رنگ این اندیکاتورها نشانگر صحت عمل استریلیزاسیون نبوده و فقط برای فهمیدن اینکه پک داخل دستگاه استریل وارد شده است یا نه بکار میرود. معمول ترین نوع این اندیکاتورها چسب های اتوکلاو میباشند.
این نشانگرها جهت استفاده در آزمایشهای تخصصی واندازهگیری یک ویژگی در رابطه با دستگاه استریلیزاسیون مورد نظر طراحی شده است برای مثال تست BD (Bowie-Dick) که صرفاً برای تعیین کیفیت و قابلیت نفوذ بخار به داخل بستهها در دستگاههای اتوکلاو مجهز به پمپ وکیوم میباشد.
اندیکاتور حساس برای فقط یک پارامتر خاص مثل اندیکاتور پلاسما که صرفاً وجود پلاسما را کنترل کرده و دما و زمان را کنترل نمیکند.
نشانگرهای چند پارامتری : یک اندیکاتور چند شاخصه که حداقل به ۲ پارامتر حساس باشد. نظیر دما و زمان.تمامی اندیکاتورهای این کلاس و کلاسهای بالاتر تغییرات رنگ غیر ناگهانی دارند. در این کلاس تغییر رنگ ۲۵ درصد پارامتر ها حساس است یعنی اندیکاتوری که ۴ دقیقه طول میکشد تا تغییر رنگ دهد. ۱ دقیقه نوسان خواهد داشت. ۴’ – (۴’ x 25%) = 3’ بنابراین از دقیقه ۳ به بعد بایستی شاهد تغییر رنگ اندیکاتور باشیم.
کلاس ۵: این نوع اندیکاتور هم مثل کلاس ۴، حداقل به ۲ پارامتر حساس است با این تفاوت که درصد نوسان تغییر رنگ ۱۵٪ است.
۴’ – (۴’ x 15%) = 3’ : ۲۲” یعنی زمان شروع تغییر رنگ از ۳ دقیقه و ۲۲ ثانیه خواهد بود.
این نوع اندیکاتور هم حداقل به ۲ شاخص حساس است نظیر کلاس ۴ و ۵ با این تفاوت که دقت تغییر رنگ و نحوه تغییر رنگ آنها متفاوت است. ضریب حساسیت ۶% و نوع تغییر رنگ آن بسیار ناگهانی است. ۴’ – (۴’ x 6^) = 3’ : ۴۵” این فرمول نشان میدهد که زمان شروع تغییر رنگ از ۳ دقیقه و ۴۵ ثانیه شروع میشود. این اندیکاتورها میتوانند به فشار، غلظت بخارو سایر عوامل حساس باشند.
به طور كلی این نشانگر برای اطمینان از اعمال صحیح کلیه پارامترهای مؤثر در استریلیزاسیون و سیکلهای تنظیمی دستگاه به کار میرود و با حساسیتهای بالاتری طراحی شدهاند.
نحوه عملکرد اندیکاتور بیولوژیکی
- مکانیسم عملکرد آن بر اساس توانایی کشتن میکرو ارگانیسم زنده توسط دستگاه استریل کننده است.
- طبق استاندارد ۱۱۱۳۸ نوع میکروارگانیسم استفاده شده در آن از خانواده اسپور باسیلوس استروترموفیلوس است.
- این اسپور جزو قویترین اسپورهای موجود در حیات کره زمین می باشد.
- این اسپور و خانواده آن پاتوژن ( بیماریزا) نیستند.
به طور كلي در رابطه با نشانگرهاي بيولوژيک مطابق با استاندارد ۱۱۱۳۸ ISO جهت هر نوع استريليزاسيون نشانگر خاص آن وجود دارد. جهت مانيتورينگ اتوکلاوهاي بخار از اسپور باسيلوس استئارتر موفيلوس استفاده ميشود و پس از اتمام سيکل استريليزاسيون به مدت حداقل ۴۸ ساعت در دماي ۵۷ درجه در داخل انکوباتور و بعد از آن عدم رشد، تأثير استريليزاسيون صحيح است. اين آزمايش بايد به طور هفتگي براي هر اتوکلاو صورت پذيرد.
- در موارد مشکوک به صحت استریل در اندیکاتورهای شیمیایی
- هنگام پیوند عضو
- در سیکل های هفتگی
- کالیبراسیون دستگاه